Bir freelancer olarak, müşterilerinizle olan çalışmalarda kullanmak üzere sağlam bir kreatif eser sözleşmesine sahip olmanız gerektiğinden şurada bahsetmiştik. Bu sözleşme dahilinde, yapacağınız işin detayları ile ilgili olarak çoğunlukla “projenin kapsamı” yahut “işin kapsamı” şeklinde isimlendirilen bir hükme de yer vermeniz gerekir. Kim bilir, belki de siz bunun için müstakil dokümanlar hazırlamak istersiniz?
Adı ne olursa olsun, bu doküman vereceğiniz hizmetin detaylarının bulunacağı evraktır. Elbette siz bunu sözleşmenizin içerisinde bir hüküm olarak da kurgulayabilirsiniz. Kafalar karıştı mı? Umarız öyle değildir. Ancak öyle ya da böyle “işin kapsamı” çatısı altında bulunması gereken detayların neler olduğunu öğrenmek için lütfen okumaya devam edin.
Hangi Hizmetleri Sunuyorsunuz?
Biliyoruz, bu kimi zaman çok geniş bir tanıma sahip olabiliyor. Ancak mümkün mertebe sınırları belirgin şekilde çizmeye çalışın. Genel ve yoruma açık ifadelerden kaçının. Müşteriniz için yaptıklarınızı ne denli detaylı anlatabilirseniz, onlar da işinizin değerini o ölçüde iyi anlayacaklardır. Ancak daha da önemlisi; bunu yaptığınızda, beklentileri yerine getirmediğiniz yönündeki tartışmaların önünü daha en baştan alabilirsiniz.
İşi Ne Zaman Tamamlayacaksınız?
İşten kastımız; sunduğunuz hizmet ve (eğer verdiğiniz hizmetlere ek olarak birtakım ürünlerin teslimi üzerinde de anlaştıysanız) teslim etmeniz gereken ürünlerdir. Bu ve benzeri teslim günleri kreatif eser sözleşmeniz dahilinde, “beklenen teslim tarihi” olarak tanımlanmalıdır. Böylelikle işi ya da projeyi bahsi geçen zaman zarfı içerisinde tamamlayamadığınız senaryolar için bir parça esneklik yaratmış olursunuz. Şunu dediğinizi duyar gibiyiz; neden kendimi belirli bir tarihe hapsedeyim ki? Tarafların aynı sayfada olduğundan ve karşılıklı olarak korunduğundan emin olmak için bu türden genel tarihler tespit edilmesi önemlidir. Günün sonunda “beklenen” gibi kavramları kullanarak sözleşme dili içerisinde kendinize bir destek noktası yaratırsanız, en kötü ihtimalde dahi bir kaçış rotanız olacaktır.
Her Bir Hizmet Kalemi Müşterinize Ne Kadara Mâl Olacak?
İşte burası çok önemli ve sizin bunun tümüyle farkında olduğunuzu biliyoruz. Peki her bir hizmet kalemini, masrafı, ürünü ve revizyonu tek tek saymalı mısınız? Biz avukatlara göre bunlar az bile! Yani, günün sonunda tüm o anlaşmazlıkları ortaya çıkmadan yok etmek harika bir yöntem değil mi?
Sunacağınız Hizmetlerin Çalışması İçin Gerekli Alt Yapıyı Kim Sağlayacak?
Bunun garip bir soru olduğunu düşünüyorsanız biraz daha açalım. Alt yapı referansı ile anlatmak istediğimiz; örneğin dizayn ettiğiniz internet sitesinin teknik altyapısını kimin hazırlayacağının önceden belirlenmiş olmasıdır. Yahut tasarladığınız logo ve/veya kurumsal kimliğin herhangi bir fikri mülkiyet ihlaline yol açmadığına dair nihai kontrolün kimin tarafından yapılacağı da böyle bir şeydir. Bunlardan herhangi birinin müşteriniz tarafından olmaması gereken şekilde varsayıldığı takdirde ortaya çıkacak durumun oldukça derin anlaşmazlıklara yol açabileceğini ön görebilirsiniz. (En kötü senaryoda daha fazla masraf yapabilir ya da daha az ödeme alabilirsiniz.) Tabii ki bu iyi bir şey değildir.
Kiminle İletişimde Olacaksınız?
Kim bilir kaç kere farklı kişiler tarafından verilen talimatları uygulamaya çalışırken kendinizi kaybolmuş hissettiniz? Bir de günün sonunda içlerinden yalnızca birinin yetkili olduğunu öğrendiğiniz o an yok mu? İşle ilgili sizinle iletişime geçecek, sizin de müşteriyi bilgilendirirken iletişime geçeceğiniz “tek” bir kişinin belirlenmesi, nihai ürün üzerindeki anlaşmazlıkların önüne geçmek için kullanılabilecek en etkili yöntemlerden birisidir. İnanın bize. Bunu yaparsanız huzur içinde olursunuz!
İşinizi Yapabilmek İçin Müşteriniz Tarafından Hazırlanması Gerekenler Nelerdir?
Eğer işinizi yapabilmek için müşteriniz tarafından sağlanması gereken herhangi bir materyal, içerik, yönerge veya onay ya da yerine getirilmesi gereken herhangi bir fiil varsa buna da hazırladığınız dokümanda yer vermeniz gerekir. Bunu yazılı hale getirirseniz, (bir email ya da mesajdan bahsetmiyoruz) tarafların yükümlülüklerini tespit etmek ve müşteriniz ev ödevini yapmadığında işin tamamlanamamasından dolayı kimin sorumlu olduğunu bulmak çok daha kolay olacaktır.
Uzun Lafın Kısası
Sonuç olarak, bunların tamamı sizin “somut” projenizde “iş kapsamı” dahilinde yer almayabilir. Bununla birlikte her bir anlaşma özelinde, müşteriniz ile aranızdaki ilişkide nelerin netleştirilmesi gerektiği üzerine kafa yormanız gerekmektedir. Bunun da ötesinde, kendi “işin kapsamı” dokümanınızı hazırlarken avukat gibi düşünmeye çalışın. Bir şekilde hüküm altına alınmayan her detay çalışma barışınızı zehirleyebilecek bazı komplikasyonlar ortaya çıkarabilir. Bu nedenle her türlü ihtimali nazarı dikkate alarak bunlara “işinizin kapsamı” altında yer vermeye özen gösterin.
Pek çok insanın okumak zorunda olduklarından daha fazlasını okumadığını fark ettik. Lâkin detaylı ve etraflıca hazırlanmış bir “işin kapsamı” dokümanı bu işlere bulaşan herkes için çok ama çok büyük bir faydayı beraberinde getirecektir. Daha fazla yardıma mı ihtiyacınız var? Lütfen avukat dostlarınıza ulaşmaktan çekinmeyin.
21/10/19
İlgili Kaynaklar:
Sorumluluk: Bu sayfa altında sağlanan içerik tamamıyla bilgilendirme amaçlı olup hiçbir şekilde reklam, tanıtım vb. adlar altında değerlendirilemez, hukuki tavsiye olarak yorumlanamaz ve izinsiz olarak kullanılamaz. Bu makaleyi okumanız bizimle avukat - müvekkil ilişkisi kurduğunuz anlamına gelmeyecektir. Eğer daha detaylı bilgi edinmek isterseniz, Cihangir Hukuk yardımcı olmaktan memnuniyet duyar. Bize buradan ulaşabilirsiniz.