Bir iş kurarken bilmeniz ya da göz önüne almanız gereken her şey beş maddelik basit bir Buzzfeed tarzı listeye indirgenebilir. Buzzfeed tarzı? Yani… Olabildiğince.
Konuşulması gereken çok şey var ancak bir iş kurarken boş zamanın ve arta kalan odağın oldukça nadir rastlanan şeyler olduğunun farkındayız. Bu sebeple adına startup dünyası denen heyecan verici bilinmezliğe dalıp gitmeden önce, aklınızın bir köşesinde “gerçekten” tutmanız gereken beş önemli konuyu vurgulamak adına elimizden gelenin en iyisini yaptık.
tl;dr?
Anonim şirket mi limited şirket mi sorusuna cevap verin. Freelancerlar ile nasıl çalışabileceğinizi bilin. Marka meselesini halledin. Her şeyi yazılı yapın. Yatırım için doğru zamanı bekleyin. Nefes alın.
1. Anonim mi Limited mi?
Hem anonim hem de limited şirket size, bir girişime başlamak, kredi almak ya da yeni ürününüzle kullanıcıları tehlikeye sokmak gibi potansiyel riskleri üstlenirken ihtiyacınız olan sınırlı sorumluluk kalkanını sunar. İki seçenek arasındaki en önemli farklar ise, kamu ve sosyal güvenlik alacaklarından sorumluluk, sermaye miktarı, yatırım fırsatları ve ortakların şirket üzerindeki kontrolüdür.
Anonim şirket ortaklarının sorumlulukları yönünden sahip oldukları koruma limited şirket ortaklarına nazaran daha güçlüdür. Öyle ki; her ne kadar iki şirketin ortakları da ticari alacaklar nedeniyle kişisel olarak sorumlu olmasalar da limited şirket ortakları, bu kalkanı kamu ve sosyal güvenlik alacakları bakımından kullanamazlar. Anonim şirketlerde ise hissedarların kural olarak böyle bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Şirketi temsil yetkisinin bir CEO, müdür vb. bir kişiye ya da murahhas bir yönetim kurulu üyesine bırakıldığı durumda yönetim kurulu üyeleri de kamusal alacaklar bakımından sorumluluktan kurtulurlar.
Limited şirketler ise minimum kuruluş sermayesi yönünden anonim şirketlerden daha ulaşılabilir miktarlara kurulabilir. Öyle ki, yasal olarak limited şirketler minimum 10.000 TL sermaye ile kurulabilirken anonim şirketlerde bu tutar 50.000 TL’dir. Uygulamada ise bu miktarlar iki yıl içerisinde tamamlamanız gereken sermayeyi ifade eder. Şöyle ki; kuruluş aşamasında limited şirketler için yalnızca harç ve masrafları karşılamanız gerekirken, anonim şirketler için 12.500 TL’yi birkaç günlüğüne bankada tutmanız beklenir.
Tabi eğer dışarıdan yatırım almak gibi planlarınız varsa ve bu yatırımcı, amcanız Ahmet Bey değilse anonim şirket muhtemelen çok daha iyi bir seçenektir. Zira, anonim şirketlerde pay devrinin çok daha kolay olması, iki yıl aradan sonra yapılan pay devirlerinin gelir vergisine tabi olmaması ve anonim şirket ortaklarının sorumluluk açısından tam bir koruma altında olması gibi nedenlerle anonim şirketler yatırımcılar için daha cazip araçlardır.
Eğer anonim ve limited şirketler arasındaki farklara daha yakından bakmak isterseniz şuradaki yazımıza göz atabilirsiniz.
2. Freelancerlar
Herhangi bir projede (örneğin kurumsal kimliğiniz, fotoğraflarınız, internet siteniz vb.) veya o projenin bir bölümünde kreatif profesyonellerle yapacağınız her çalışmada, riski yönetmek ve “şunu demişti, bunu demişti” gibi durumlara düşmemek için yazılı sözleşme akdetmeniz gerekir. Bir kreatif eser sözleşmesi en basit haliyle; freelancerın sağlayacağı hizmetleri, projenin süresini, ücret ve ödeme koşullarını içerir. Ayrıca ortaya çıkacak ürünler üzerindeki fikri hakların münhasıran size devredileceği ve aksini kararlaştırmadığınız takdirde söz konusu işlerin üçüncü bir kişiye yaptırılamayacağı gibi hususlar da hüküm altına alınır. Dahası gizli şirket bilgilerinizin ve ticari sırlarınızın üçüncü kişilerle paylaşılmaması için de koruma altına alınırsınız. Görebileceğiniz gibi bu önemli bir evraktır. Freelance iş ilişkileri konusunda müvekkillerimizle çalışırken, özelleşmiş ihtiyaçlar doğrultusunda kolayca uyarlanabilecek bir şablon sözleşme yaratmaya çalışıyoruz. Böylelikle yalnızca birkaç değişiklikle tüm projeler için kullanılabilen esnek bir araç meydana getirebiliyoruz.
Freelancerlar ile nasıl çalışacağınız hakkında daha fazla detay için şuradan devam edebilirsiniz.
3. Ticari Marka!
Onları muhakkak duymuşsunuzdur ancak nasıl çalıştıklarını bilmiyor olabilirsiniz. Ya da işlevleri hakkında sağlam bilgi sahibisinizdir ama nasıl koruyacağınız hakkında fikriniz yoktur. Her şekilde ticari marka meselesi düşündüğünüz kadar karmaşık olmak zorunda değil.
Bir markanın en temel amacı, girişiminiz adına sempati, tanınırlık ve müşteri sadakati inşa etmek için yaptığınız sıkı çalışmayı korumaktır. Kendinize özgü işletme adını kullanmaya başladığınızda (bu “yoga” ya da “deri” gibi bir ürün veya hizmetin genel-geçer adı olmamalıdır) bu, size o isim üzerinde bir dereceye kadar koruma sağlar. Ancak bu koruma delinmez bir zırh değildir. Eğer birisi o ismi ya da logoyu sizden önce kullanmaya başlamışsa onun hakları sizin haklarınızın önüne geçer.
Eğer girişiminizin adını ve logosunu korumak konusunda ciddi iseniz Türk Patent nezdinde tescil işlemlerini erkenden tamamlamanız gerekir. Tescil başvurusunu girişiminizin çok erken dönemlerinde yapmanız için bir diğer neden ise sizin de bilmeyerek başka birinin marka haklarını ihlal ediyor olma olasılığınızdır. İyi bir avukat size ilk olarak, markanızın başkaları tarafından kullanılıp kullanılmadığını ya da başvurunuz esnasında sorun çıkarabilecek bir tescilin bulunup bulunmadığını tespit etmek adına bir “ön araştırma” önerecektir. Bu; ön almak için marka başvurusuna devam edip etmeyeceğinize ya da sizi yarı yolda bırakarak hukukun sıcak sularına sokacak bir şey için yığınla para harcamadan önce o isim veya logodan vazgeçip yeni bir marka kurgusuna girip girmeyeceğinize karar vermenize yardımcı olacaktır. Eskilerin de dediği gibi, kaz gelecek yerden tavuğu esirgememelisiniz.
4. Yazılı Sözleşmeler
Biliyoruz. Çok uzun senelerdir arkadaşsınız ve birden fazla şirkette birlikte çalıştınız. Ne ters gidebilir ki? Hiçbir şey, değil mi? Aslında fazla sayıda şey ters gidebilir. Eğer bir de girişiminiz beklenenden büyük bir başarıya ulaşırsa, o şeylerin ters gitme ihtimali arşa çıkar.
Co-founderlar arasındaki ilişkiyi, hisse durumunu ve haklarınızı düzenleyecek sözleşmeleri hazırlamak için yetkin bir avukatla birlikte çalışmanız çok önemlidir. Bunu yapmamak, tüm bu süreci yazılı bir şekilde kurgulasaydınız kolayca önlenebilecek büyük karmaşalara yol açar. Zira, “Böyle olacağı belliydi, nasıl da göremedim.” türünden vakalar avukatların sıklıkla ilgilenmek zorunda olduğu konulardandır. Aslında ne yapmaları gerektiğini işler sarpa sarınca anlayan eski dostlar, “öyle demişti, böyle söylemişti” karmaşasının içinde kaldıklarından kendilerine kızarlar. Kızmak? Yani… En hafif tabirle.
Kaldırın kafaları sevgili kreatifler, sanatçılar ve freelancerlar. Üzerinde çalıştığınız her proje ve hizmet verdiğiniz her müşteri için bir sözleşme yapmalısınız. Bu hayatidir. Bir “Kreatif Eser Sözleşmesi”; ilgili projenin kapsamını, tarafların yükümlülüklerini, ücret & ödeme koşullarını, takvimi, önemli dönüm noktalarını ve çok daha mühim konuları düzenler. Örneğin; şu sürekli sorun çıkaran, ekstra bir ücret ödenmeksizin kaç kez revizyon yapılabileceği gibi şeyler hüküm altına alınır.
Kreatif Eser Sözleşmesine ilişkin daha fazla şey öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.
5. İlk Doğru Zamanda Yatırım Alın
Eğer girişiminizin finansman ihtiyacı varsa, beklentilerinize en uygun yöntemi tespit edip uygulamakla ilgili muhakkak hukuki bir destek almalısınız.
+ + +
Bir işe başlamak, özellikle ilk defa böyle bir yola çıkanlar için kafa karıştırıcı ve korkutucu olabilir. Yapılabilecek en iyi şey bir profesyonel ile konuşmadan önce olabildiğince okumak ve olan biteni anlamaya çalışmaktır. Bu şekilde zamandan da tasarruf edersiniz. Zira verimli bir sohbet ancak kullanılan terminolojinin, amaçların ve hedeflerin karşılıklı olarak en iyi şekilde anlaşılmasında yatar.
12/06/19
İlgili Kaynaklar:
Sorumluluk: Bu sayfa altında sağlanan içerik tamamıyla bilgilendirme amaçlı olup hiçbir şekilde reklam, tanıtım vb. adlar altında değerlendirilemez, hukuki tavsiye olarak yorumlanamaz ve izinsiz olarak kullanılamaz. Bu makaleyi okumanız bizimle avukat - müvekkil ilişkisi kurduğunuz anlamına gelmeyecektir. Eğer daha detaylı bilgi edinmek isterseniz, Cihangir Hukuk yardımcı olmaktan memnuniyet duyar. Bize buradan ulaşabilirsiniz.