Girişime dönüştürmek istediğiniz bir fikriniz mi var? Bugünün girişimcilik dünyasında böyle bir fikri serbest pazara taşıma faaliyeti sıklıkla “startup” olarak niteleniyor. Peki, “başarılı” bir startup nasıl ortaya çıkarılabilir? Durun bir saniye… Bu defa size “nasıl yapılır” değil, “nasıl yapılmaz” anlatmak istedik. İşte o iş fikrini gerçeğe çevirirken kaçınmanız gereken birkaç şey…
01 | Siz Ve Ortaklarınız Arasındaki İlişkiyi Düzenleyen Müphem Bir Sözleşme
Biliyoruz. Çok uzun senelerdir arkadaşsınız ve birden fazla şirkette birlikte çalıştınız. Ne ters gidebilir ki? Hiçbir şey, değil mi? Aslında fazla sayıda şey ters gidebilir. Eğer bir de girişiminiz beklenenden büyük bir başarıya ulaşırsa, o şeylerin ters gitme ihtimali arşa çıkar. Kısacası, co-founderlar arasındaki ilişkiyi, hisse durumunu ve haklarınızı düzenleyecek sözleşmeleri hazırlamak için yetkin bir avukatla birlikte çalışmanız çok önemlidir.
(Not: Hayır. Bu işi mâli müşavirlerin “one-size-fits-all” olduğu sanılan “ak kâğıda, kara yazı” sözleşmelerine bırakmak iyi bir fikir değil. Sonra ortağımı tanıyamıyorum, hiç böyle bir insan değildi vs. vs. olmasın lütfen.)
02 | Yatırım Süreçleri Yeşilçama Benzemez
Yeşilçam derken ne demek istiyoruz? Şöyle ki, doğru yatırımı yalnızca hoş bir tebessüm ve kendinden emin bir tokalaşma ile bulamazsınız. Elbette gülümsemeniz bulunduğunuz odayı bütünüyle aydınlatabilir, fakat bir yatırım sürecinin elinize yüzünüze bulaşması sonucunda uğraşacağınız dava ve takiplerden sizi korumaz. Dahası; yakın geçmişte peşi sıra gelen küresel ve bölgesel mali krizler, finansal dünyada yön bulma işini yalnızca yetkin profesyonellere ait bir ayrıcalık haline getiren son derece katı ve karmaşık bir hukuki çatıyı beraberinde getirdi. Yatırım süreçlerini doğru bir şekilde kurgulamanın size sağlayacağı koruma işler iyi giderken önemlidir. Ancak unutmayın, işler kötü giderse bu “önemli”den çok “hayati” hale gelir.
03 | Daha Önceden Alınmış Bir İşletme Adını Seçmek (Ve Ona Bağlanmak)
Sosyal ya da konvansiyonel fark etmez her saniye medya etkisi altında kaldığımız ve “fikri mülkiyet” tarafından yönlendirilen bir dünyada yaşıyoruz. Bunun sonucunda, kullanıma uygun ürün ve işletme adı havuzu süratle küçülüyor. Bu özellikle de ürün ve işletme adınızın ortak sözcükler ya da kalıplar içerdiği bir senaryo için geçerli. Peki, girişiminizin başkalarıyla aynı ismi taşımasının ve buna bağlı olarak birtakım dava ve taleplere maruz kalmanızın önüne nasıl geçersiniz? Çok basit, Türk Patent veri tabanında sizin seçtiğinize benzer isimlerin daha önceden tescil edilip edilmediğini kontrol etmelisiniz. Zira girişiminizi hayata geçirdikten birkaç yıl sonra, daha önce başkası tarafından alındığı için işletmenize ya da ürününüze ait ismi kullanamayacağınızı belirten bir ihtarnamenin kapınıza gelmesi hiç de eğlenceli olmazdı.
04 | Telif Ve Markaya İlişkin Detayları Umursamamak
Korunmaya değer olan yalnızca girişiminizin adına ilişkin fikri mülkiyet değildir. Aynı şekilde “startup”ınızın kurumsal kimliğinize ait her şeyi de muhafaza ediyor olmalısınız. Sizin tarafınızdan ya da çalışanlarınızca yaratılan tüm araçlar üzerinde otomatik olarak hak sahibi olsanız da fikri mülkiyet ürünlerinizi ilgili merciler nezdinde tescil ettirmek çok daha belirgin bir koruma sağlar. Diğer bir deyişle; çok hoş görünen logonuz, ortaya çıkardığınız harika görseller, bulduğunuz muhteşem ürün adı ya da basitçe girişiminiz için yarattığınız ve başkaları tarafından çalınmasını istemediğiniz her şeyi tescil edip koruyun. Eğer yapmazsanız, şehrin çeşitli yerlerinde imitasyonlarınızı görmeniz çok uzun vakit almayacaktır.
05 | Kendiniz Yapın (DIY / Do-It-Yourself)
Yapmayın. Sadece, yapmayın. Bu aynı zamanda size birkaç yüz liraya şirket kurabileceğini söyleyen kişiler ile alelacele kurulduğu belli internet siteleri için de geçerlidir. Bu işten biraz olsun anlıyoruz, bize güvenin. Bir girişimi hayata geçirmenin, şirket kurmanın herkese uyan tek bir formülü yoktur. Sizin için uygun olan şirket türüne, doğru ortaklık ve hisse yapısına, kaya gibi bir esas sözleşmeye ve daha pek çok şeye karar verirken size rehberlik edecek yetenekli bir avukat olmadan, kendinizi kazandığınızdan daha fazla adli ve idari para cezası öderken bulabilirsiniz. (Her şeyin yeniden toparlanması için gerekli ek maliyetten söz etmiyoruz bile.)
06 | Vergiler
Evet, bu kelimeyi duyunca bize de kramplar giriyor. Ancak bu, tüm endişelerinizi halının altına süpürüp “Bu işi sonra hallederim.” diyebileceğiniz anlamına gelmiyor. Riski minimize etmek için yetenekli bir avukata ihtiyaç duyduğunuz kadar, vergi indirimlerinden faydalandığınızdan ve beyannamelerinizin olması gerektiği gibi verildiğinden emin olmak için de yetenekli bir muhasebeciye ya da mâli müşavire de ihtiacınız var. Bir mâli müşavirle konuşmayı ertelediğiniz için kendinizi vergi cezaları öderken ya da en kötü senaryoda hapse girerken bulmayın.
07 | Web Sayfası & Hukuki Uyum
Harika; şu ana kadar kuruluştan fikri mülkiyete tüm düğmeleri olması gerektiği gibi iliklediniz. Şimdi de internet sayfanız için en beğendiğiniz tasarımcılardan biri ile çalışıyorsunuz ve ortaya çıkan şey muhteşem gözüküyor. Artık bu harikulade oyuncakla oynama zamanı geldi, değil mi? Ne yazık ki o kadar çabuk değil. Öncelikle herhangi bir yasayı ihlal etmediğinizden emin olmak için internet sitenizi baştan sona bir incelemelisiniz. Aynı zamanda web sayfanızı kullanacaklar için kapsamlı bir “Kullanım Koşulları” ve “Gizlilik Politikası” sahibi olmanız gerekiyor. Şu yeni yeni duymaya başladığınız kişisel verilerin korunması meselesi de var elbette. Bu saydıklarımız günün sonunda yeni internet sayfanızı kullananlar tarafından dava edilmenizin önüne geçecektir.
+++
Hiç şüphe yok ki bu makale her şeyi çok zor ve içinden çıkılmaz olarak tanımlıyor gibi görünebilir. Kesinlikle amacımız bu değil. Diğer taraftan iş kurarken göz önünde bulundurulması gereken bir dizi ciddi konunun olduğunun da o veya bu şekilde anlaşılması gerekiyor. Aslında bu yazı, kolay ve keyifli olabilecek bir süreci zor ve içinden çıkılmaz hale getirmekten sizi alıkoysun diye kaleme alındı. Günün sonunda ödevlerinizi yapmanızı ve sizi uzun vadeli sürdürülebilir başarılara götürecek adımları atmaktan imtina etmemenizi istiyoruz.
04/10/19
İlgili Kaynaklar:
Sorumluluk: Bu sayfa altında sağlanan içerik tamamıyla bilgilendirme amaçlı olup hiçbir şekilde reklam, tanıtım vb. adlar altında değerlendirilemez, hukuki tavsiye olarak yorumlanamaz ve izinsiz olarak kullanılamaz. Bu makaleyi okumanız bizimle avukat - müvekkil ilişkisi kurduğunuz anlamına gelmeyecektir. Eğer daha detaylı bilgi edinmek isterseniz, Cihangir Hukuk yardımcı olmaktan memnuniyet duyar. Bize buradan ulaşabilirsiniz.