Çalışma ilişkilerinin iş hukuku statüsü altında yorumlanma eğilimini düşünürsek, girişiminiz freelancerlar ile olan projelerde bağımsızlık unsurunun korunduğundan ve iş görme ilişkisinin “işçi-işveren” boyutuna geçmediğinden emin olmalıdır.
Kısa İpuçları
Bir freelancer ile çalışırken aşağıdaki hususları aklınızda tutmalısınız:
O işi yapmak ya da hizmeti vermek konusunda özel sertifika, lisans yahut fiili yetkinlik sahibi kimselerle çalışın.
Freelancerın yükümlülüklerini ve ücret koşullarını yapacağınız sözleşmede özel olarak düzenleyin.
Freelancerı gözetim ve denetim altında tutmayın, talimat vermeyin.
İşinizin sürekli ve esaslı olarak nitelenebilecek unsurları için freelancerlar ile çalışmayın
Bütün bunlar “bağımsız çalışanın” bağımsız kalması içindir. Aksi halde iş hukuku kapsamında bir dizi sosyal güvenlik yükümlülüğü altına girmeniz kaçınılmaz olur. Bir freelancer ile çalışmaya başlamadan önce, yapacağınız sözleşmenin günden güne değişen yasal çerçeve ve yargı kararlarıyla tutarlı olmasını sağlamak için profesyonel bir hukuk desteği almak akıllıca olacaktır.
Yazılı Olarak Çalışın!
Freelancerlar ile olan iş görme ilişkisini düzenleyecek sözleşmenin yazılı olarak yapılması son derece önemlidir. Aşağıda, bunun niçin gerekli olduğuna dair bazı nedenleri bulabilirsiniz:
Yazılı bir sözleşme, taraflar arasındaki ilişkinin şartlarını netleştirir ve her iki tarafı da söz konusu şartları inceleyerek kontrat üzerinde düşünmeye zorlar. Bu, yanlış anlamaları veya iyi niyetli varsayımları en baştan ortadan kaldıracaktır.
Ne yazık ki, anlaşmanın şartları hakkında yapılan sözlü görüşmeleri herkes aynı şekilde hatırlamıyor. Zira sözler, doğaları itibariyle eğilip bükülmelere müsaittir. Ancak ortada yazılı bir sözleşme bulunduğunda her iki taraf da anlaşmanın koşullarının yerine getirilmesini objektif bir referansa dayanarak talep edebilir.
Bir sözleşme ile iş yaptığınızda dış dünyaya daha profesyonel görünürsünüz.
Son bir ipucu: Freelance çalışmalar ülkemizde vergi hukuku bakımından serbest meslek faaliyeti olarak nitelenmektedir. Serbest meslek faaliyetlerinin vergilendirilmesinde ise arızi kazanç (devamlılığı olmayan, geçici faaliyetlerden elde edilen kazanç) istisnası bulunur. Şöyle ki; 2019 yılı itibariyle ₺33.000 altındaki freelance kazançlar için gelir vergisi tahakkuk etmez. Bu sebeple vergi mükellefi olunmasına da gerek yoktur. Ancak birlikte çalışılan taraf vergi mükellefi bir şahıs ya da şirket ise, iş karşılığında onlar tarafından bir gider pusulası düzenlenecek ve %20 oranında stopaj vergisi ödenecektir.
Azla Yetinmeyenler Bölümü
Bu kısım, yukarıdaki kısa ipuçları ile yetinmeyip somut bir freelance sözleşmesinin neye benzediği hakkında daha fazla detay isteyenler içindir. Biraz da bu tür sözleşmelere ilişkin yaygın olarak merak edilen bazı konulardan bahsedelim.
Uzun süreli freelance çalışmalar.
Kimi zaman freelancerlarla çok daha uzun süreli çalışmalar yapmanız gerekebilir. Ancak yine de aranızdaki iş görme ilişkisinin “bağımsız” doğasına zarar gelmediğinden emin olmak istersiniz. Bu çok da kolay değildir zira uzun vadeli freelance çalışma, hukukun gözünde klasik bir “istihdam” ilişkisine benzemeye başlayabilir. Böyle durumlarda yapmanız gereken sözleşme ilişkilerini kısa tutarak her bir proje için yeni sözleşme akdetmektir. (Devamı diğer bölümde...)
Projeler, projeler, projeler!
Freelancerlar ile ilgili sık yaşanan durumlardan birisi de; üst üste ya da belirli aralıklarla birden fazla projede birlikte çalışma ihtiyacı doğduğunda ne yapılması gerektiğinin kestirilememesidir. Sorun değil! Bu tamamıyla olağandır ancak söz konusu durumu dikkatli bir şekilde ele almanız gerekiyor. İşte bahsi geçen çalışmayı ne şekilde kurgulayabileceğinizle ilgili iki farklı yöntem:
Hazırlayacağınız sözleşmede; yapılacak işin kapsamını düzenlerken, muhtemel yeni projeleri de içine alacak hassaslıkta bir dil kullanabilirsiniz. (İyisi mi bunu avukatınız yapsın) Böylelikle aynı sözleşme dahilinde yeni projeler için alan açarsınız. Not: Bu su geçirmez bir çözüm değildir ama pek çok durumda işlevsel olabilir.
Kaya gibi sağlam bir freelance sözleşmeniz olduğunda, bu evrakı şablon olarak kullanmak suretiyle her yeni proje için müstakil bir kontrat yapabilirsiniz. Bu seçenek kulağa biraz meşakkatli gibi gelse de günün sonunda en ciddi korumayı sağlayacak çözüm budur. Çünkü böylelikle eser sözleşmelerinin temelinde yatan amacı korumuş olursunuz.
Uzun lafın kısası; freelancerlar ile olan çalışmalarınızda dikkat etmeniz gereken en önemli husus onlarla eşit şartlarda, herhangi bir hiyerarşi altına girmeden ve sözleşme dahilinde bir iş yapıyor olmanızdır. Bu sınırı aştığınızda freelance olarak çalışan kimselerin iş hukuku mevzuatı dahilinde işçiniz olarak yorumlanması sonucu ortaya çıkar ki; bu, büyük bir baş ağrısı anlamına gelecektir.
“Freelance iş yapan” ile “işçi” kavramları arasındaki fark çoğu zaman pamuk ipliğine bağlıdır. Dolayısıyla bu türden çalışmaların muhakkak yazılı bir kontrat dahilinde yürütülmesi gerekir. Bunun yanında, ilgili içeriğin hassas bir terminoloji talep etmesi nedeniyle sözleşmelerin hazırlanmasında hukuki destek alınması da son derece önemlidir. Sizin için birbirinden farklı projelerde kolaylıkla uyarlayabileceğiniz bir Kreatif Eser Sözleşmesi hazırlamamızı isterseniz, bize buradan ulaşabilirsiniz.
11/06/19
İlgili Kaynaklar:
Sorumluluk: Bu sayfa altında sağlanan içerik tamamıyla bilgilendirme amaçlı olup hiçbir şekilde reklam, tanıtım vb. adlar altında değerlendirilemez, hukuki tavsiye olarak yorumlanamaz ve izinsiz olarak kullanılamaz. Bu makaleyi okumanız bizimle avukat - müvekkil ilişkisi kurduğunuz anlamına gelmeyecektir. Eğer daha detaylı bilgi edinmek isterseniz, Cihangir Hukuk yardımcı olmaktan memnuniyet duyar. Bize buradan ulaşabilirsiniz.